Polska i świat po II wojnie światowej







Powstanie ONZ

Idea powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych narodziła się po tragicznej w skutkach II Wojnie Światowej. Wtedy właśnie zginęło około 62 milionów ludzi, a kolejne miliony tułały się po świecie. Miasta legły w gruzach. Światowi przywódcy, którzy połączyli siły, by zakończyć wojnę, dostrzegli silną potrzebę stworzenia mechanizmu, który zapewniłby pokój i zapobiegał wojnom w przyszłości. Wiedzieli, że można to osiągnąć tylko dzięki współpracy wszystkich narodów na forum międzynarodowej organizacji. 25 kwietnia 1945 roku w USA w San Francisco rozpoczęły się obrady konferencji założycielskiej Organizacji Narodów Zjednoczonych. Uczestniczyły w nich delegacje 50 państw, które 26 czerwca podpisały Kartę Narodów Zjednoczonych. Polska, która nie mogła uczestniczyć w konferencji, gdyż była w trakcie tworzenia nowego rządu, podpisała Kartę później i należy do 51 członków założycieli ONZ. Najważniejszym celem nowej organizacji stało się zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Na jej czele stanął sekretarz generalny, a bieżącymi sprawami zajmował się Sekretariat. Zwycięskie mocarstwa zagwarantowały sobie prawo do rozstrzygania światowych problemów w ramach najważniejszego organu decyzyjnego – Rady Bezpieczeństwa. Miejscem wystąpień plenarnych było Zgromadzenie Ogólne, zwoływane na coroczne sesje. W pierwszych latach swojego istnienia ONZ podjął wiele ważnych decyzji. W 1948 r. uchwalono Powszechną Deklarację Praw Człowieka, w której znalazły się m.in. zapisy o prawie do życia, pracy czy wolności. Jednak rola organizacji i jej wpływ na konflikty światowe pozostały ograniczone, głównie przez stosowanie prawa weta. Korzystał z niego często ZSRR, co uniemożliwiało podejmowanie wielu stanowczych decyzji.


Polska i świat po II wojnie światowej © Iwona Stępień