Konferencja w Poczdamie

Spotkanie przywódców Wielkiej Trójki w Poczdamie było trzecią tego rodzaju konferencją dotyczącą ustalenia nowego podziału Europy po II wojnie światowej. Do spotkania doszło już po zakończeniu działań wojennych w Europie, między 17 lipca a 2 sierpnia 1945 roku. Udział w nim wzięli: Józef Stalin, Harry Truman oraz Clement Attlee. Jedną z ważniejszych spraw poruszanych na konferencji był kształt powojennych granic. Państwa zachodnie zgodziły się na oddanie pod kontrolę Polski wschodnich i północnych ziem niemieckich, a ZSRR przyznano rejon Królewca. Rozstrzygnięto także o przymusowym wysiedleniu ludności niemieckiej z Polski, Czechosłowacji i Węgier, a Niemcy i Austrię podzielono na strefy okupacyjne. Zdecydowano ponadto o ewakuacji wojsk radzieckich i brytyjskich z Iranu. Na mocy postanowień konferencji, powojenne Niemcy miały zostać zdemilitaryzowane oraz zdecentralizowane, Wielka Trójka zadeklarowała także rozpoczęcie procesu denazyfikacji – poszukiwania i ścigania zbrodniarzy wojennych i usuwania z życia politycznego funkcjonariuszy obalonego reżimu nazistowskiego oraz funkcjonariuszy NSDAP. Winą za wywołanie wojny jednoznacznie obarczono Niemcy, państwo to miało także ponieść ciężar odszkodowań – każde z mocarstw uzyskało prawo do zabezpieczenia kwot odszkodowań na majątku państwa niemieckiego, znajdującym się w zarządzanej przez siebie strefie okupacyjnej. Jedynie ZSRR – ze względu na rozmiar poniesionych w czasie wojny strat - otrzymywać miał przez pięć lat dodatkowe odszkodowanie ze stref zarządzanych przez USA, Francję i Wielką Brytanię. 14 sierpnia 1945 roku, ZSRR i Chiny podpisały układ o przyjaźni i powojennej współpracy. Zobowiązały się w nim również do walki przeciwko Japonii, aż do odniesienia zwycięstwa, które nastąpiło 2 września 1945 roku. I to właśnie akt kapitulacji Japonii przyjmuje się za ostateczny koniec II wojny światowej.